Πραγματογνωμοσύνες

Πραγματογνωμοσύνη είναι η εμπεριστατωμένη εξέταση μιας υπόθεσης ή μιας κατάστασης πραγμάτων και δεδομένων από τον Μηχανικό με σκοπό την σύνταξη έκθεσης που περιλαμβάνει την γνωμάτευση και τα συμπεράσματα αυτής. Για την πραγματογνωμοσύνη πραγματοποιούνται κατά περίπτωση, αυτοψία/ιες, επιμετρήσεις είτε αποτυπώσεις, δοκιμές αντοχής, φορτίσεις, συλλογή στοιχείων και πληροφοριών από εμπλεκόμενους στην υπόθεση ή ειδικούς, έρευνα αγοράς, σύνταξη σχεδίων, εκπόνηση μελετών κ.α

Είναι φανερό ότι το αντικείμενο της πραγματογνωμοσύνης, δηλαδή τα ζητήματα που με την αίτηση καλείται να διαπιστώσει, διερευνήσει, εξηγήσει και ελέγξει ο πραγματογνώμονας, πρέπει να είναι τεχνικά.

Συνηθισμένα ζητήματα για τα οποία γίνονται πραγματογνωμοσύνες :

• οι εκτιμήσεις κατασκευών και εγκαταστάσεων
• η εκτίμηση της αξίας ακινήτων ή εγκαταστάσεων
• οι επιμετρήσεις τεχνικών εργασιών
• αποτυπώσεις επιφανειών δομικών κατασκευών είτε Γεωτεμαχίων (οικοπέδων, γηπέδων)
• οι διαπιστώσεις κακοτεχνιών και η εκτίμηση του τρόπου και του κόστους αποκαταστάσεως τους
• η εξήγηση φαινομένων τεχνικής φύσεως (ρήγματα σε οικοδομικά στοιχεία, υγρασίες κλπ.)
• ο έλεγχος εφαρμογής τεχνικών προδιαγραφών και όρων σε κατασκευές, ο έλεγχος εφαρμογής του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΓΟΚ ή ΝΟΚ)
• ο έλεγχος σταδίου εξελίξεως έργου
• ο έλεγχος τεχνικών μελετών
• ο έλεγχος θορύβου ή ρυπάνσεως από τη λειτουργία εγκαταστάσεων κλπ
• ο έλεγχος αντοχής των κατασκευών

Δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο πραγματογνωμοσύνης θέματα νομικά ερμηνείας και ρυθμίσεως σχέσεων μεταξύ των αντιδίκων μερών. Οι συνέπειες των τεχνικών διαπιστώσεων και ερμηνειών της πραγματογνωμοσύνης για τις σχέσεις και υπαιτιότητες των αντιδίκων μερών καθορίζονται από τούς ίδιους και τα δικαστήρια.
Είναι ανάγκη να ξεκαθαριστεί ότι η πραγματογνωμοσύνη δεν είναι διαιτησία. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει ο πραγματογνώμονας να καθορίσει υπαιτιότητα, αλλά την σχέση αιτίου στο τεχνικό επίπεδο.

Επίσης δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο πραγματογνωμοσύνης τεχνική μελέτη που προορίζεται για έκδοση άδειας από τις αρχές και δεν συνδέεται με προβλήματα σαν αυτά που προαναφέρονται. Μπορεί όμως και πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο πραγματογνωμοσύνης τεχνική μελέτη σε υφιστάμενο κτήριο (το οποίο για παράδειγμα παρουσιάζει προβλήματα.
Είναι γεγονός, ότι οι περισσότερες πραγματογνωμοσύνες συνδέονται με θέματα αντιδικίας. Το γεγονός αυτό προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό το κλίμα μέσα στο οποίο θα εργαστεί ο πραγματογνώμονας, αλλά και τις δυσκολίες χειρισμών, συλλογής στοιχείων, ορισμένες ιδιαιτερότητες κλπ.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το κείμενο της έκθεσης πραγματογνωμοσύνης αποτελεί σημαντικό στοιχείο στις δικαστικές ενέργειες που ακολουθούν. Έτσι είναι φανερή η βαρύτητα του κειμένου αυτού και η ανάγκη να αποτελεί αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής και επιμέλειας.